Erişilebilirlik ve SEO
İçindekiler
Bir web sitesinin başarılı olmasının birçok faktörü vardır. İçerik, tasarım gibi unsurlar ilk aklımıza gelenlerdir ancak başarı, bunlarla sınırlı değildir. Web sitesinin erişilebilir olmasının önemi son derece büyüktür. Google’ın her alanda kullanıcı deneyimini önemsediği bir gerçektir ancak erişilebilirlik yalnız kullanıcı deneyimini iyileştirmekten ibaret değildir. Bir gerekliliktir. Web siteniz, erişilebilir olduğu ölçüde potansiyel kitleniz artabilir, arama motoru botları tarafından iyi sıralamalar ile ödüllendirilebilir ve SEO çalışmalarınızda gözle görülür farklar yaratabilirsiniz. Bu içerikte SEO açısından erişilebilirlik standartlarına uyum sağlamanın önemine değineceğim.
Erişilebilir Bir Site İçin Düzenlemeler
Web erişilebilirliği 4 maddede incelenebilir:
1- Algılanabilirlik – Bilgi kişilerin algılayabileceği şekilde olmalı
2- Kullanılabilirlik – Kullanıcı ara yüzü ve navigasyon kullanılabilir olmalı
3- Anlaşılabilirlik – Kullanıcı arayüzünün işlemleri ve bilgileri anlaşılabilir olmalı
4- Sağlamlık – İçerik yardımcı teknolojilerle de algılanabilecek olmak üzere optimize edilmiş olmalı
Bir sitenin erişilebilir olması, her kullanıcının kolayca ulaşabileceği şekilde tasarlanmasıyla sağlanır. Bu tasarım için gerekli olan unsurlar aslında temelde SEO kriterlerini oluşturuyor. Yani aslında sitemizin işlevsel olması, erişilebilmesi için uyguladığımız çoğu adıma SEO çalışmalarımızdan aşinayız. Gelin birkaç başlıkta SEO kriterleri ve erişilebilirlik için gereken ortak unsurları inceleyelim.
Site Yapısı
Anlaşılır, sade ve ziyaretçinin kolayca aradığına ulaşabileceği bir site arayüzü her zaman yararınıza olacaktır. Günümüzde bilgiye hızlı ulaşmak oldukça önemli. Ziyaretçileriniz, sayfanızda bir içeriği aramak için çok uzun süre geçirmemeli. İçeriğiniz ne kadar kaliteli olursa olsun, ona giden yol gereğinden fazla meşakatliyse sayfanızın hemen çıkma oranında yükselmeler olabilir. Bu durumu engellemek için her sayfayı spesifik olarak ayırın ve içerik tekrarlarından kaçının. Bu sayede arama motorları da sayfanızda yer alan içerikte önemli olan bilgiyi kestirerek ön plana çıkarabilir. Dağınık bir sayfa ve tekrarlar, ziyaretçilerinizin olduğu kadar arama motoru botlarının da sayfanız hakkındaki görüşünü olumsuz etkileyecektir. Doğru yönlendirmeler, sade ve anlaşılır bir site yapısı ile ziyaretçilerinizin sayfanızda içeriği ararken değil sayfanızı keşfederken uzun süre geçirmesini sağlayın.
Sayfanızı bir ziyaretçinizin bakış açısıyla yorumlayabilmek adına site haritaları kullanarak en çok ve en az etkileşim alan yerleri saptayabilir, optimizasyonlarınızı bu analizlere göre yapabilirsiniz. Erişilebilirliğini test etmek açısından bu konuda sesli komut teknolojilerinden yararlanarak yardım alabilir, sitenizin gelişimini test edebilirsiniz. Site haritanızın analizlerinden yola çıkarak sosyal mecrada erişilebilirlik üzerine fikirlerinizi anketlerle sunabilir ve sitenizi geliştirmek adına çeşitli fikirler alabilirsiniz. Aynı zamanda Google Lighthouse ile sitenizin erişilebilirliğini ölçebilirsiniz.
Sayfa Yapısı
Bütün olarak sitenin düzeninde dikkat edilmesi gereken unsurlar olsa da sitenin sayfalardan oluştuğunu unutmamak gerekir. Yani her sayfanın kendi içinde optimizasyonunun yapılmış olması, sitenin bütünü için artı puandır. Hem site hem de sayfa içerisinde ziyaretçilerinizi yönlendirmek için doğru konumlandırılmış buton gibi çeşitli sayfa işaretlerinden yararlanabilirsiniz. Bu butonların yersiz kullanımı engelliler açısından zorluk teşkil edeceğinden, yoğun kullanımı tavsiye edilmez. Doğru kullanıldığı ölçüde bu yönlendirmeler, ziyaretçilerin ve arama motorlarının içeriklerinizi anlamasını sağlar. Aynı zamanda belirli bir içerikte vakit geçiren ziyaretçi için yapılan iyi bir yönlendirme, sitenin diğer sayfalarında gezinme oranını da artırarak organik trafik oluşturacaktır. Böylece hedef kitlenize ek olarak potansiyel kitlenizin de ilgisini çekebilir, sayfanıza göz gezdirilmesi için doğal bir ortam oluşturabilirsiniz.
İçerik
Okunabilirlik
Sayfada yer alan içeriğin özgün ve kaliteli olmasına özen gösterin. Anahtar kelime sayısında aşırıya kaçmayan, okunabilir metinler önceliğiniz olmalıdır. Açık ve anlaşılır bir dille yazılan metinlerin okuyucuyu çekme imkânı yüksektir. Gerekmedikçe uzun ve karmaşık cümlelerden kaçınmak okuyucunun dikkatinin dağılmasını engeller. Okuyucunun metinden kopmasına neden olabilecek bir diğer unsur olan mesleki terimlerin açıklamalarına yazınızda yer verin. Ziyaretçinin sayfanızda neden bulunduğunu, hangi ihtiyaçla geldiğini kestirerek buna uygun pratik içerikler oluşturun. Bu noktaya kadar SEO kriterlerini karşılamak adına yapmamız gerekenlerden bahsettim. Şimdi erişilebilir bir içerik için ne yapılması gerektiğinden bahsedeceğim.
• Yazı fontu seçerken ince harflerden kaçının.
• Çok küçük puntolar kullanmanız okumayı zorlaştıracaktır.
• Renk seçimi yaparken arka planı dikkate alın. Yüksek karşıtlık okunmayı kolaylaştıracaktır.
• Kırmızı ve yeşil gibi renklerin bir arada kullanılması renk körleri için verimsiz bir sonuç doğuracaktır.
Başlık
• İçeriğin yalın ve kaliteli olmasına ek olarak, kolay okunabilirliği için başlıklar oldukça önemlidir. Başlıklar, içerik hakkında ziyaretçinin zihninde bir plan oluşmasını sağlar. İçeriğin ona ne katabileceğini görebilmesi için başlıklara ihtiyacı vardır. Aynı zamanda uzun soluklu yazılarda okumanın kolaylaşması ve anlam bütünlüğü açısından da oldukça önemlidir. Başlık koyulan yere içerik yazmaya, içerik olmayan alana başlık koymamaya özen göstermeliyiz.
• İçerikte yer alan anahtar kelimeleri başlıklarda kullanmak arama motorlarındaki sıralamanızı da olumlu etkileyecektir.
• H2-H3… olarak başlık sıralamanızı doğru yaptığınıza emin olun. İçeriğin bütünlüğünü koruması ve kolay okunması açısından başlık sıralamasına dikkat edilmelidir.
Görsel ve Açıklamalar
Doğru içeriği yazıp başarılı bir başlık dağılımı yaptığınıza eminseniz, içeriğinizi görsel olarak destekleme adımına geçiş yapmalısınız. Web sitelerinde görsel kullanımı çok önemli bir yer tutsa da görme engelliler ve az gören bireyler için erişilebilir değildir. İçeriğe uygun resim, video gibi medyalar kullanırken dikkat etmeniz gereken bazı unsurlar vardır.
Görsel Boyutu
Sıkıştırılmamış medyalar sayfanızın geç yüklenmesini sağlayarak erişilebilirliğiniz konusunda sorun yaratabilir. Çeşitli sıkıştırma yöntemleri ve lazy loading kullanarak sayfanızın hızını koruyabilirsiniz.
Açıklama Metni
Google’ın resim ve videolarınızın ne anlattığını bilmesi açısından açıklama metinleri önemli bir SEO kriteridir. Açıklama metinlerinizi düzenlerken anahtar kelimelere yer vermelisiniz ancak bununla sınırlı kalmamak gerekir. Erişilebilirlik kavramı tam da bu noktada devreye giriyor. Görme ve duyma zorluğu çeken bireyler, kullandıkları teknolojiyle bu görsellerin alt metinlerinden yararlanırlar. Bundan dolayı yalnız anahtar kelimeleri kullanmanız oldukça yüzeysel olacağından, açıklama metinlerinizi optimize etmenizde yarar var.
ADA Uyumu
Sitenizin ADA (Americans with Disabilities Act- Amerikalı Engelliler Yasası) uyumlu olması, erişilebilir olmanız için bir ön koşul niteliğindedir. ADA uyumu sayesinde web siteleri engel gözetmeksizin her kullanıcı için erişilebilir olur.
Erişilebilirlik Bir SEO Faktörü mü?
Erişilebilirlik doğrudan bir SEO kriteri olmasa da SEO çalışmalarını dolaylı yoldan etkilediği aşikardır. Sitenizi daha fazla kullanıcı için erişilebilir kılmanız, arama motorlarının da sitenizi daha iyi anlamasına vesile olacaktır. Arama motorları için erişilebilirlik doğrudan bir sıralama faktörü değildir ancak Google’ın oldukça önemsediği kullanıcı deneyimi konusunda etkilidir. Bu durumda erişilebilirliğin SEO üzerindeki dolaylı etkisi yadsınamaz. Bu içerikte hem genel SEO kriterlerinden hem de erişilebilir bir site için ilave olarak neler yapılabileceğinden bahsettim. Siz de web sitenizi erişilebilir kılarak hizmet ya da ürünlerinizden daha fazla kullanıcının haberdar olmasını sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda arama motorları tarafından daha iyi anlaşılarak herkese uygun bir site olarak üst sıralarda yer alabilirsiniz.
