Log dosyası; sitenize dair güvenlik, performans, denetim gibi birçok alanda kapsamlı bilgi edinmenizi sağladığından, arama motoru optimizasyonu çalışmalarınız için oldukça önemli bir teknik çalışmadır.
Bu içerikte Log dosyasını nasıl açıp izleyebileceğinize ve SEO çalışmalarınızda nasıl kullanabileceğinize dair soruları yanıtlamaya çalışacağız.
Log Dosyası (Günlük Dosya) Nedir?
İçindekiler
Bir log dosyası (log file) ya da diğer adıyla günlük dosyalar; sistem, uygulama veya web sitesine kimin, hangi tarihte, hangi adresten eriştiğine dair birçok bilgi sunar. Buna ek olarak web sitenizde gerçekleşen kullanıcı aktiviteleri, güvenlik durumu ve genel performans hakkında da bilgi sahibi olmanızı sağlar.
Log Dosyası Hangi Bilgilere Sahiptir?
Zaman Bilgisi
Her bir log girdisinin ne zaman oluşturulduğunu belirtir. Format genellikle tarih ve saat şeklindedir.
Olay Seviyesi
INFO (bilgilendirme), WARN (uyarı), ERROR (hata), DEBUG (hata ayıklama) gibi seviyeler olayın önem derecesini belirtir.
Kaynak (Source)
Log girdisinin hangi sistem bileşeni veya uygulama modülü tarafından oluşturulduğunu belirtir.
Olay Kodu (Event Code)
HTTP yanıt kodları (200, 404, 500), sistem hata kodları gibi kodlar görülür.
Mesaj
Olay hakkında detaylı açıklama veya hata mesajı. Örneğin, “User login successful”, “File not found”, “Database connection error”.
Kullanıcı Bilgileri (User Information)
Kullanıcı adı, kullanıcı kimliği (user ID) gibi bilgilere ulaşmanız mümkündür.
IP Adresi (IP Address)
Özellikle web sunucusu loglarında yaygındır. IP adresi gösterilir.
İstemci Bilgileri (Client Information)
İstemcinin tarayıcı bilgileri veya cihaz bilgilerini görmeniz mümkündür.
URL ve HTTP Method (URL and HTTP Method)
Web sunucusu loglarında, istek yapılan URL ve kullanılan HTTP metodu (GET, POST, PUT, DELETE) yer alır. Örneğin, “GET /index.html”, “POST /login”.
Yanıt Süresi (Response Time)
İsteğin tamamlanmasının ne kadar sürdüğünü belirten süre yer alır. Genellikle milisaniye (ms) cinsindendir.
Durum Kodu (Status Code)
HTTP yanıt kodları gibi isteğin sonucunu belirten kod. Örneğin, 200 (Başarılı), 404 (Bulunamadı), 500 (Sunucu Hatası).
Oturum Kimliği (Session ID)
Kullanıcının oturumunu tanımlayan kimlik. Bu bilgi özellikle web uygulamalarında kullanıcı oturumunu izlemek için kullanılır.
Referans URL (Referrer URL)
Kullanıcının geldiği önceki sayfanın URL’si. Özellikle trafik analizinde kullanılır.
Hata Ayıklama Bilgileri (Debug Information)
Hata ayıklama sürecinde yardımcı olacak detaylı teknik bilgiler. Örneğin, değişken değerleri, sistem durumu gibi bilgileri görmeniz mümkündür.
Veri Girişi ve Çıkışı (Input and Output Data)
Özellikle veritabanı işlemlerinde, yapılan sorgular ve sonuçları gibi bilgiler yer alır.
Örnek Log Girdisi
2024-07-12 14:35:22, INFO, AuthModule, EventCode: 1001, Message: User login successful, User: jdoe, IP: 192.168.1.10, URL: /login, HTTP Method: POST, Response Time: 120ms, Status: 200
Googlebot IP Adresi Listesi
Google’ın web sitelerini taramak için kullandığı IP adresi listesine buradan ulaşabilirsiniz.
Log Dosyası Neden Önemlidir?
Log dosyası yani bir diğer ismiyle günlük dosyasının amacı, detaylı ve bölümlere ayrılmış bir bilgilendirme sunarak güncel denetiminizi tamamlamanızı ve hata tespiti yapabilmenizi sağlamaktır. İşte günlük dosyanın önemli olduğu birkaç alan:
Sorun Giderme ve Hata Ayıklama
Yazılım ve donanım sorunlarını belirlemek ve çözmek için log dosyaları kullanılır. Hataların ne zaman ve nasıl oluştuğunu göstererek, sistem yöneticilerine ve geliştiricilere yol gösterir.
Güvenlik
Güvenlik ihlallerini, yetkisiz erişimleri veya şüpheli aktiviteleri tespit etmek için log dosyaları kullanılır. Sistem veya ağdaki anormallikleri izlemeye yardımcı olur.
Performans İzleme
Sistem ve uygulama performansını izlemek ve optimize etmek için log dosyaları kullanılır. Kaynak kullanımı, yükleme süreleri ve diğer performans ölçütlerini takip edebilir.
Denetim ve Uyumluluk
Yasal ve düzenleyici gereksinimlere uyumluluğu sağlamak için log dosyaları önemlidir. Sistem aktivitelerinin kaydedilmesi, denetim süreçlerinde gereklidir.
Log Dosyası Nasıl Açılır?
Web sunucuları içerisinde yer alan log dosyaları bazı durumlarda CDN içerisinde de yer alabilir. Aşağıdaki görselde Cpanel içerisinde günlük dosyalara erişebileceğiniz alan gösterilmektedir.
Log dosyasına çift tıkladığınızda NotePad ile açılacaktır. NotePad’in kaldırılması ya da güncelleme gerekmesi gibi günlük dosyalarınızı açamadığınız durumlarda diğer görüntüleme araçlarını kullanabilirsiniz.
4 Ücretsiz Görüntüleme Aracı:
- Notepad++
- Visual Studio Code
- Brackets
- Komodo Edit
Log dosyaları çeşitli ve karmaşık veriler içerdiğinden 3. taraf bir analiz aracı yardımıyla verilerinizi analiz etmeniz faydalı olacaktır.
Log dosyalarınızı yükleyerek verilerinizi analiz edebileceğiniz 3 analiz aracı:
- Screaming Frog Log File Analyzer
- Loggly
- JetOctopus
Log Dosyası SEO İçin Neden Önemlidir?
Tarama Bütçesi Yönetimi
Log dosyaları, arama motoru botlarının sitenizi nasıl taradığını gösterir. Hangi sayfaların ne sıklıkla tarandığını ve tarama bütçesinin nasıl kullanıldığını anlayabilirsiniz. Tarama bütçesini optimize etmek adına detaylı bilgi almak için “Tarama Bütçesi (Crawl Budget) Nedir? Nasıl Optimize Edilir?” içeriğine göz atabilirsiniz.
Tarama Hatalarını Tespit Etmek
Arama motoru botlarının karşılaştığı hataları (404 hataları, sunucu hataları vb.) belirleyebilirsiniz. Bu hataları düzelterek sitenizin taranabilirliğini ve indekslenebilirliğini artırabilirsiniz.
Yinelenen İçerikleri Bulmak
Arama motoru botlarının yinelenen sayfaları nasıl taradığını ve indekslediğini log dosyalarından görebilirsiniz. Yinelenen içerik sorunlarını çözerek SEO performansınızı iyileştirebilirsiniz.
Tarama Süresini Optimize Etmek
Botların sitenizde ne kadar zaman harcadığını ve hangi sayfalara daha fazla zaman ayırdığını analiz edebilirsiniz. Bu verilerle, önemli sayfaların daha hızlı taranmasını sağlamak için optimizasyon yapabilirsiniz.
Yetim Sayfaları (Orphan Pages) Bulmak
İç bağlantıları olmayan, yani yetim sayfaları tespit edebilirsiniz. Bu sayfaları iç bağlantılarla destekleyerek SEO performansını artırabilirsiniz.
Sunucu Yükünü Anlamak
Arama motoru botlarının sunucunuz üzerindeki yükünü belirleyebilirsiniz. Bu, sitenizin performansını ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek için sunucu yapılandırmalarını optimize etmenize yardımcı olabilir.
